Iedere kattenliefhebber kent het wel: de jaarlijkse controle bij de dierenarts staat voor de deur. Voor veel katten en hun verzorgers is dit een spannend moment. Zo’n uitstapje geeft veel katten namelijk veel stress. Zoveel zelfs dat het vaak ook de reden is dat een dierenartsbezoek wordt uitgesteld. Mijn katten waren ook geen helden op de behandeltafel, maar inmiddels heb ik een verschillende technieken ontwikkeld om mijn katten voor te bereiden op de dierenarts om het zo soepel mogelijk te laten verlopen. Hier is mijn ultieme gids om jezelf en jouw kat veel stress te besparen.
De voorbereiding
De voorbereiding begint al thuis, ver voordat de afspraak bij de dierenarts gepland staat. Een belangrijke bron van stress voor veel katten is de reismand. Vaak associëren katten deze mand met een onprettige ervaring. Om deze negatieve associatie te doorbreken, is het cruciaal om de reismand onderdeel te maken van het dagelijkse leven van je kat.
Ik zet de reismand altijd open in een rustige hoek van mijn huis. Binnenin leg ik een zacht dekentje en soms wat ontspannende kruiden. Zo wordt de mand een vertrouwde en aangename plek. Echter, blootstelling aan de mand alleen is niet altijd genoeg. Om te zorgen dat je kat daadwerkelijk de reismand in stapt wanneer dat nodig is, is training essentieel.
Reismandtraining
Reismandtraining draait om het creëren van positieve associaties met de reismand. Dit houdt in dat je je kat leert om op cue in de mand te stappen, maar ook om rustig te blijven wanneer je de mand sluit of optilt. Oefen met korte ritjes buiten de deur, of je nu met de auto, fiets of te voet gaat. Kleine stapjes zijn belangrijk; beloon je kat met kleine stukjes van zijn favoriete voer om de training leuk en stressarm te houden.
Wil je starten met deze training? Volg dan mijn online cursus Start Cooperative Care met jouw kat om je kat te leren genieten van zorghandelingen zonder dwang.
Oefen het lichamelijk onderzoek thuis
Naast reismandtraining is het ook nuttig om je kat voor te bereiden op de handelingen die de dierenarts zal uitvoeren. Denk aan het onderzoeken van de oren, het gebit, de hartslag en het gebruik van de stethoscoop. Thuis oefenen met deze handelingen maakt het bezoek aan de dierenarts minder stressvol, omdat je kat al bekend is met deze aanrakingen.
Ik boots zoveel mogelijk de routine van de behandeltafel thuis na. Ik zet de reismand op tafel, laat mijn kat eruit stappen op de trainingsmat, geef een vloeibare snack op een likmat en oefen het lichamelijk onderzoek. Deze voorspelbaarheid helpt om de stress te verminderen en maakt het bezoek aan de dierenarts vertrouwder.
Weeg je kat regelmatig thuis
Een eenvoudige manier om de stress van de dierenarts te verminderen, is door je kat thuis al te wegen op een babyweegschaal. Dan geef je simpelweg het huidige gewicht van jouw kat door aan de dierenarts en hoeft jouw kat tijdens de controle niet opgetild te worden. Zo verkort je het dierenartsbezoek en kan een angstige kat het hele bezoek veilig in de reismand blijven. Dit maakt de ervaring minder stressvol.
Laat jouw kat zich thuis niet wegen? In mijn cursus Start Cooperative Care met jouw kat heb ik ook een stappenplan toegevoegd voor stressvrije weegschaaltraining.
De dag van het bezoek
Op de dag van het dierenartsbezoek is het belangrijk om alles goed te plannen. Je wilt niet te vroeg vertrekken waardoor jouw kat langer in de reismand opgesloten zit. Maar je wilt ook niet te laat vertrekken, zodat je de tijd kunt nemen om jouw kat ontspannen naar de dierenarts te brengen.
Speel met je kat voor vertrek
Een ontspannen kat bij de dierenarts begint met een ontspannen kat thuis. Daarom is dé tip die ik iedereen mee kan geven, om ervoor te zorgen dat jouw kat verrijkt en voldaan is voor vertrek. Zo leeg je de spreekwoordelijke stressemmer van jouw kat. Des te leger de stressemmer, des te meer negatieve prikkels jouw kat kan hebben voor die in de stress schiet.
Zo pak ik vaak de speelhengel erbij, geef ik ze voerpuzzels, spelen we brokjesjacht, laat ik mijn katten speuren naar snacks of doen we nog een trainingssessie. Niet alleen is het een goede manier voor jouw kat om zijn stressemmer te legen, maar het brengt jouw kat ook in een goede stemming. Dit is echt de beste manier om jouw kat last-minute nog te wapenen tegen stress.
Blijf zelf kalm
Ik weet dat het moeilijk is, maar het belangrijkste is dat jezelf ook ontspannen blijft. Katten horen onze snellere ademhaling. Ze horen de spanning in onze stem. Ze zien dat ons gedrag anders is. Ik maak me daarom pas klaar voor vertrek, nadat ze zelf al in de reismand zijn gestapt.
Wat neem ik mee?
Vanzelfsprekend neem je jouw katten mee in hun reismandje, maar vergeet ook het vaccinatieboekje niet, zodat jouw dierenarts op de hoogte is van alle vaccinaties die jouw kat al heeft gehad. Ik laat het daar echter niet bij.
Om het dierenartsbezoek minder stressvol te maken, neem ik altijd hun favoriete vloeibare snack en een likmat mee. Zonder ga ik niet met ze van huis. Niet alleen is het hun favoriete snack, maar likken werkt ook stressverlagend. De likmat kan werken als afleiding tijdens het lichamelijk onderzoek of om ze een positieve ervaring te geven op voor hun onbekende locaties.
Nog iets dat ik altijd meeneem is hun anti-slip trainingsmat. De trainingsmat waarop ik ook thuis met ze het lichamelijk onderzoek heb geoefend. De trainingsmat is een stukje van thuis op een voor hun onbekende locatie. De trainingsmat ruikt al bekend voor ze, het heeft hun eigen geur. Dat maakt de behandeltafel al een stuk aangenamer en vertrouwder voor ze. Maar het geeft ze ook een fijne ondergrond, houvast op de gladde RVS-behandeltafel. Een absolute aanrader dus.
De reis naar de dierenarts
Eenmaal onderweg, verschilt het heel erg per kat waar ze behoefte aan hebben. Sommige katten voelen zich veiliger, wanneer je de reismand bedekt met een doek. Dit helpt om de externe prikkels te verminderen en creëert een veilig, donker plekje voor een kat. Allebei mijn katten hebben echter het liefst overzicht. Ze voelen zich veiliger als ze naar buiten kunnen kijken. Dat is echt een kwestie van uitproberen om te zien waar jouw kat het meest ontspannen bij blijft.
Bijna elke kat heeft echter wel behoefte aan geruststellende woorden. Ik raad dan ook iedereen aan om onderweg met kalme en zachte stem tegen hun kat te blijven praten. Je wilt niet weten wat voor gesprekken ik allemaal met ze voer.
Met de auto
Wanneer je reist met de auto kan het verleidelijk zijn om de radio luid aan te zetten. En hoewel muziek voor sommige katten rustgevend kan werken, is een luide radio in zo’n moment misschien juist een negatieve prikkel voor je kat. Ik laat deze daarom altijd uit.
Ook zorg ik er altijd voor dat de auto de juiste temperatuur heeft voor ik mijn katten erin zet. De temperatuur kan al snel oplopen. Wanneer het buiten 21°C is, in het binnen 10 minuten in de auto al 31°C. Op dagen wanneer het warmer is dan 25°C plan ik alleen afspraken vroeg in de ochtend of verplaats ik mijn afspraak naar een andere dag.
In de wachtkamer
Bij aankomst bij de dierenarts houd je de reismand gesloten totdat je naar de behandelkamer gaat. De wachtkamer kan vol zijn met andere dieren en onbekende geuren, wat jouw kat extra stress kan geven. Door de reismand op een verhoogde plek neer te zetten, zoals je schoot of een stoel, zal je kat zich veiliger voelen. Sommige dierenartsklinieken hebben speciale wachtruimtes voor katten en gebruiken feromonenspray om de stress te verminderen. Blijf je kat hoe dan ook geruststellen met jouw stem en snacks, wanneer deze hier behoefte aan heeft.
Mijn kat Ivy hangt buiten de deur het liefst over de rand van de backpack, terwijl ik wat heen en weer loop. Hoe gek het er ook uitziet, ik weet dat dit haar stress verlaagt en daarom doe ik dat voor haar.
Tijdens het onderzoek
Wacht met het openen van de reismand tot de deuren van de behandelruimte gesloten zijn. Je wilt niet dat jouw kat per ongeluk de wachtruimte in vlucht, met alle gevaren van dien. Ook in de behandelruimte zet je de reismand op een verhoogde plek. Daar voelt jouw kat zich vaak veiliger dan op de vloer.
Mijn kat Ivy is daarbij een echte avonturier. Zij wil nieuwe plekken direct ontdekken en haar benen strekken. Ik vraag dan ook altijd of ik haar in de behandelruimte los rond mag laten lopen, omdat ik weet dat zij daar behoefte aan heeft.
Voor mijn kat Noor is de reismand echt haar veilige plek. Bij haar hou ik er dan ook rekening mee dat de tijd dat de reismand open is, zo kort mogelijk is. Ik vind het dan ook belangrijk om dit te communiceren naar de dierenarts. Jij kent jouw kat het beste en jouw dierenarts vindt het alleen maar fijn, om te weten wat die kan verwachten en het helpt haar om de stress voor jouw kat te minimaliseren.
Tijdens het onderzoek blijf ik ook altijd zo kalm en betrokken mogelijk bij mijn kat. Ik blijf dicht bij, praat geruststellend en hou de snacks altijd voor ze paraat.
Na het dierenartsbezoek
Na het bezoek aan de dierenarts is het tijd om weer naar huis te gaan. Eenmaal thuis kijk ik heel erg naar waar mijn katten behoefte aan hebben. Vaak stappen mijn katten met plezier zelf uit de reismand en gedragen zich alsof er niets gebeurd is. Ik geef ze toch altijd nog wat vloeibare snack op de likmat en bied ze wat verrijking aan om ze te helpen de stress van zich af te schudden.
Waar mijn katten echter het meest behoefte aan hebben is een lekker dutje. Gek genoeg kiezen zij er vaak voor om dit te doen in de reismand, waarmee ze net van de dierenarts af komen. Wanneer je echter merkt dat jouw kat de reismand probeert te vermijden, kan ik je aanraden om deze eens met wat water schoon te spoelen onder de douche en het dekentje ook direct in de wasmachine te gooien. Zo was je de geur van de dierenarts en hun eigen stresshormonen die ze hebben achtergelaten in het reismandje weg.
Het kan ook zijn in meerkatshuishoudens dat er slechts een enkele kat naar de dierenarts is geweest. Bij thuiskomst staat er dan soms geen hartelijk ontvangst te wachten, want de kat ruikt anders en onbekend. Voor katten speelt groepsgeur een erg belangrijke rol, dus voor de zekerheid wil je de kat die naar de dierenarts is geweest even apart in een kamer houden. Zo kan die zich wassen en van de vreemde geur ontdoen, waardoor de hereniging met de thuisblijvers waarschijnlijk soepeler zal verlopen.
Het gebruik van kalmerende middelen
Wanneer jouw kat echt grote moeite heeft met dierenartsbezoeken, geef dit dan alsjeblieft aan bij jouw dierenarts. In sommige gevallen kan het helpen om kalmerende middelen te gebruiken. Er zijn verschillende opties beschikbaar, zoals gabapentine (medicatie) of voedingssupplementen die stress verminderen. Jouw dierenarts kan je hier het beste over voorlichten.
Hoewel deze kalmerende middelen helpen om de stress voor jouw kat te verlichten, blijven dit altijd tijdelijke oplossingen. Wil je jouw kat op de lange termijn helpen om zijn angst en stress tijdens het dierenartsbezoek te verminderen, dan is training essentieel.
Mijn 10 tips voor een meer ontspannen dierenartsbezoek in een notendop:
- De reismand heeft op z’n minst een vaste plek in huis, maar je maakt de reismand nog leuker door middel van training.
- Kies een transportbox waarbij de bovenkant eraf gehaald kan worden, zodat je kat ook eenvoudig in de mand onderzocht kan worden.
- Neem een eigen mat (met hun eigen geur) mee voor op de behandeltafel.
- Neem altijd snacks mee. Vloeibare snacks zijn vaak favoriet en snel op te likken.
- Voor vertrek geef je jouw kat voldoende verrijking (spelen, puzzelen, speuren..), zodat die met een zo leeg mogelijke stressemmer op pad gaat.
- Oefen ook het lichamelijk onderzoek al thuis. Dit geeft jouw kat voorspelbaarheid en positieve ervaringen met de handelingen die de dierenarts uit gaat voeren.
- Kies een dierenkliniek uit die oog heeft voor stressmanagement bij katten (bijv. Cat Friendly Clinics)
- Boek happy visits! Zeker voor kittens een absolute aanrader om vele positieve ervaringen op te doen in de dierenkliniek.
- Blijf zelf kalm.
- Extreme stress? Overleg met jouw dierenarts over kortwerkende kalmerende middelen.
Conclusie
Hoe angstig jouw kat ook moge zijn, er is altijd iets dat je kunt doen om jouw kat te helpen minder stress te ervaren van de dierenarts. Je doet jezelf en jouw kat een plezier door de regie te pakken en op tijd te beginnen met trainen. Met de juiste voorbereiding, geduld en begrip kun je jouw kat de zorg geven die die verdient.
Ik heb zelf al van dichtbij katten de meest geweldige transformatie zien ondergaan. Van alleen onder narcose getrimd kunnen worden tot maar blijven vragen om gekamd te worden. Van wegvluchten voor de spuit tot niet willen stoppen met likken aan de medicatie. Dus hoe erg je ook denkt dat jouw situatie is, er is altijd hoop.
Wil je meer leren over hoe je je kat kunt voorbereiden op zorghandelingen zonder dwang? Volg mijn cursus Start Cooperative Care met jouw kat
