Als kattenliefhebber heb je ongetwijfeld wel eens meegemaakt hoe stressvol sommige zorghandelingen voor je kat kunnen zijn. Maar wat als ik je zou vertellen dat er een manier is om deze momenten veel prettiger te maken, zowel voor jouw kat als voor jou? Dat is precies wat Cooperative Care biedt.
Met deze vernieuwende benadering leert je kat om actief en vrijwillig mee te werken aan zorghandelingen, zonder enige vorm van dwang. Waarom is dit zo belangrijk? Omdat het de stress en angst vermindert die vaak gepaard gaan met dergelijke handelingen. Door jouw kat op een positieve en voorspelbare manier te betrekken, verbeter je niet alleen het welzijn, maar versterk je ook jullie band.
In dit artikel duiken we dieper in wat Cooperative Care inhoudt, waarom het zo belangrijk is, en hoe je het kunt toepassen om de verzorging van je kat aangenamer en effectiever te maken.
Luister je liever?
Bekijk hier de video waarin ik aan mijn cursisten uitleg wat Cooperative Care is:
Zorg Zonder Dwang: Wat Betekent Het?
Cooperative Care draait om zorg zonder dwang. Dit houdt in dat je jouw kat niet alleen laat ondergaan en tolereren wat er moet gebeuren, maar hem leert om actief en vrijwillig mee te werken. Dit gebeurt door middel van positieve versterkingstraining. In plaats van straf of dwang, beloon je gewenst gedrag, wat ervoor zorgt dat je kat plezier krijgt in de zorghandeling en leert samenwerken.
Stel je voor: je wilt de nagels van je kat knippen. In plaats van je kat vast te houden en te dwingen, train je hem om zelf een pootje aan te geven terwijl jij de nagels knipt. Maar ook wanneer jouw kat vachtverzorging nodig heeft. Je kunt jouw kat positieve ervaringen geven met het kammen en leren dat het kammen begint nadat die de kam een kopje heeft gegeven. Zo heb ik mijn kat met astma ook geleerd om zelf haar snuitje in de astma-inhalator te houden. Door deze aanpak toe te passen, verminder je de stress die normaal gesproken gepaard gaat met zulke handelingen.
De Vier Componenten van Cooperative Care
Voor mij draait Cooperative Care om vier essentiële componenten die ervoor zorgen dat jouw kat actief en vrijwillig meewerkt aan de zorghandeling:
1. Het loont zich voor je kat
Beloningen zijn cruciaal. Omdat veel zorghandelingen van nature onaangenaam zijn, zoals het knippen van nagels of het toedienen van medicatie, moet er iets tegenover staan. Denk aan smakelijke snacks of extra knuffels. Dit creëert een positieve associatie, zodat je kat niet wegvlucht bij het zien van de nagelschaar of medicatie, maar juist enthousiast komt aangelopen.
2. Voorspelbaarheid
Het is essentieel dat je kat weet wat er gaat gebeuren. Voorspelbaarheid vermindert de angst voor het onbekende. Traditionele methodes maken vaak gebruik van verrassingen, maar bij Cooperative Care maak je de handeling juist zo voorspelbaar mogelijk. Door bijvoorbeeld een handgebaar en je stem te gebruiken, weet je kat precies wat er gaat gebeuren en kan die bewust kiezen om deel te nemen.
3. Actieve Toestemming
Jouw kat geeft zelf aan wanneer die klaar is om te beginnen. Dit gebeurt vaak met een specifiek signaal, ook wel een ‘start button’ genoemd. Bijvoorbeeld, wanneer je kat de tandenborstel met zijn neus aanraakt voordat je begint met poetsen, geef je hem de controle over het begin van de handeling. ‘Als ik dit doe, dan (en alleen dan), start het tandenpoetsen’.
4. Keuze om te Stoppen
Jouw kat moet op elk moment de mogelijkheid hebben om “nee” te zeggen tegen een handeling, op een veilige manier. Als je kat een bepaalde positie verlaat of een klein stresssignaal geeft, stop je onmiddellijk met wat je aan het doen bent. Zo heeft jouw kat altijd de mogelijkheid om aan te geven dat die iets onprettig vindt en wil stoppen. Dit zorgt ervoor dat je kat zich altijd in controle voelt en ook een volgende keer nog wil meewerken.
Een Praktijkvoorbeeld: Nagels knippen
Een duidelijk voorbeeld van hoe Cooperative Care in de praktijk werkt, is het nagels knippen met mijn kat Noor. Noor zit met haar rug naar mij toe op een trainingsmat. Ik heb haar geleerd dat als ze in deze positie blijft zitten, ze zelf haar pootje kan aangeven voor het knippen van haar nagels. Als Noor op enig moment de zitpositie verlaat, stop ik de handeling onmiddellijk. Op deze manier heeft Noor de voorspelbaarheid en de keuze om de handeling te onderbreken. Dit zorgt ervoor dat Noor zich veilig voelt en controle heeft over de situatie.
Een vertrouwensboost voor de relatie met jouw kat
Nu je de vier componenten hebt gelezen, zul je je beseffen dat als Cooperative Care gaat inzetten voor jouw kat, dat dit de relatie met jouw kat enorm zal versterken. Niet alleen omdat je minder dwang en straf hoeft in te zetten om jouw kat de zorg te geven die die nodig heeft. Maar vooral om je echt gaat samenwerken met je kat. Je kat ervaart meer controle en keuze. Je kat krijgt meer voorspelbaarheid en leert dat die je niet langer hoeft te wantrouwen.
Stress verminderen is van levensbelang
Tegenwoordig hebben katten veel minder invloed op hun omgeving dan vroeger. Ze leven dichter op elkaar en zijn minder vrij om hun eigen keuzes te maken. Er wordt van ze verwacht zich maar aan te passen aan hoe wij als mensen willen leven. Voor veel katten levert dit aanzienlijke stress op met ernstige gezondheidsproblemen zoals kaal likken, blaasgruis en maag-darm-problemen tot gevolg.
Stress kan ook leiden tot uitstel van noodzakelijke zorghandelingen en het nalaten van preventieve zorg. Hoe vaak ik tijdens mijn stage bij de dierenkliniek wel niet hoorde dat de afspraak verzet moest worden, omdat het onmogelijk was om de kat in de reismand te krijgen… En je kunt daar misschien wel om gniffelen, maar het gevolg hiervan is dat de drempel om de kat mee naar de dierenarts steeds hoger komt te liggen. De kat wordt alleen wanneer de verzorger het strikt noodzakelijk vindt, naar de dierenarts genomen. Ziektes worden daardoor bij katten in een veel later stadium pas ontdekt, met het risico dat behandelen al niet meer mogelijk is. Door stress te verminderen met behulp van Cooperative Care, kun je deze problemen voorkomen en bijdragen aan de gezondheid en het welzijn van je kat.
Conclusie
Cooperative Care is een revolutionaire benadering die de nadruk legt op samenwerking, keuze en controle. Door zorg zonder dwang toe te passen, verminder je stress en verbeter je de gezondheid en het welzijn van je kat. Of het nu gaat om nagels knippen, borstelen of medicatie toedienen, Cooperative Care maakt het proces aangenamer voor zowel de kat als de verzorger. Door je aanpak te veranderen, versterk je de relatie met jouw kat en kun je jouw kat de zorg geven die die verdient.
